Ana içeriğe atla

Düşünceler...

Bu Blogda Ara

Farabi'den

Haziran 26, 2010

Bağlantıyı al
Facebook
X
Pinterest
E-posta
Diğer Uygulamalar

...... Alemde tesadüf olan ve bilinen sebepleri olmayan şeyler olmasaydı, korku ve umut ortadan kalkardı.

Farabi

“Fazilet-al-Ulum” dan…

Bağlantıyı al
Facebook
X
Pinterest
E-posta
Diğer Uygulamalar

Yorumlar

Yorum Gönder

Popüler Yayınlar

Gazali-Hume ve Kuantum Fiziği Bağlamında "Nedensellik" -I-

Gazali David Hume Bu yazıda, her çıkışında farklı kapılar olan bir labirente dalacağız. Bu öyle bir labirent ki, buraya girenler aynı amaçla labirentte dolaşmışlar fakat çoğu zaman farklı kapılardan çıkmışlardır veya çıkmayı "istemişlerdir." Yolları, Epistemoloji (Bilgi Felsefesi), Ontoloji (Varlık Felsefesi), Ahlak gibi "büyük" alanlardan geçen bu labirent, nedensellik yada genişletilmiş başka bir tabirle determinizm (belirlenimcilik de denir) labirentidir. Biz bu konuyu, nedensellik konusunda felsefi tarzda ciddi bir eleştiri getirerek dinsel bir tavır alan büyük İslam düşünürümüz Gazali, felsefi bir pozisyonda kalarak sistematik bir biçimde nedensellik eleştirisine giren ve felsefe tarihinde bir dönüm noktası olmuş İskoç filozof David Hume ve günümüz kuantum (parçacık) fiziğinin ortaya koydukları çerçevesinde ele alacağız. [Esasen bu konuyu inceleyen başka önemli düşünürler de olmuştur (Emile Boutroux, Nicholas M...

Gazali'de Determinizm Eleştirisi

………………..Alışılmışlığın sonucu olarak birinin sebep diğerinin netice olduğuna inanılan iki şeyden birinin, diğerinin yanında bulunması bize göre zaruri değildir . Hatta, yan yana bulunan iki şeyin biri sebep diğeri netice değildir. Bunlardan birinin ispatı diğerinin ispatını içermediği gibi, birinin nefyi (olumsuzlamak, yokluğunu iddia etmek) de diğerinin nefyini içermez. Bunun için, birinin vücudu (varlığı) diğerinin vücudunu gerektirmediği gibi, birinin yokluğu da diğerinin yokluğunu gerektirmez…………………………………… Bunlardan birinin, diğerinin yanında bulunması, aslında biri diğerinden ayrılmayacak şekilde zaruri değil, yüce Allah’ın takdiri neticesinde olur……………………………. Birtek misal ele alalım: Ateşe yaklaştırılınca pamuğun yanması ……………………. Pamukta siyahlık yaratmak, cüzlerini (parçalarını) dağıtmak ve onu yanmış kül haline getirmek suretiyle yanma fiilini yapan yüce Allah’tır. Bunu ya melekler vasıtası ile veya vasıtasız yapar. Ateş, kupkuru bir maddedir. Hiçbir fiil neydana getiremez....

Gazali-Hume ve Kuantum Fiziği Bağlamında "Nedensellik" II

Araştırma ve incelemesinde, küfre ve islama olan eğilimi eşit olan, bağımsız düşünceli kişi yok denecek kadar azdır. (Gazali , El Mustasfa .58) Fiziksel araştırmalar alanında, en yetkin felsefe, ancak cahilliğimizin sınırlarını biraz olsun geriletmekten başka bir şey yapmadığı gibi, mânevi veya metafizik araştırmalar alanında da, en mükemmel felsefe, belki de ancak bu cahilliğimizin genişliğini gözümüzün önüne serip büyütmekten başka şeye yaramaz. Şu halde, her türlü felsefi spekülasyonun neticesi, dikkatimizi, insanın, basiretsizliğiyle, kısa görüşü ve aczi üzerine çekmektir, şu kadar ki, kendisinden kaçmak veya kendisiyle karşılaşmamak yolunda ne kadar gayret sarf edersek edelim, bu netice, her fırsatta, karşımıza dikilip durur. ( Hume, An Enquiry 44) Gazali Hume Yazımızın birinci bölümünde, Gazali ve Hume'un, insan zihninin işleyişine ilişkin düşüncelerini takip ettik. Şimdi, izleyeceğimiz sıra üzere onların dış dünyada olup bite...

Blogger tarafından desteklenmektedir